Düşük Ayak Nedir? Neden Olur? Tedavisi

Düşük ayak basitçe, ayak bileğini yukarı çekememek olarak tanımlanabilir. Ayak bileğini yukarı çekemeyen kişi, yürürken ayağını yerde sürükleyebilir veya küçük yükseltilere takılabilir. Düşük ayak bel fıtığı, periferik sinir yaralanması, kas hastalıkları veya çeşitli anatomik sorunlar nedeniyle oluşabilir. Düşük ayak bazı durumlarda tedavi edilebilir, bazı durumlarda ise kalıcı olabilir. Bu kişilerde ortez kullanarak ayak ve ayak bileğini normal pozisyonda tutmak gerekebilir.

Düşük Ayak Belirtileri

Düşük ayak, ayağın ön tarafını yukarı kaldırmanın zorlaştığı bir durumdur. Buradaki hareket kaybı tam ya da kısmi olabilir.

Düşük ayak nedeniyle yürürken ayak yere sürüklenebilir. Bu durumu önlemek için kişinin kalçasını basamak çıkıyormuş gibi fazla yukarı kaldırması gerekebilir. Stepaj yürüyüşü denilen bu yürüme şekli düşük ayağın belirtilerinden biridir. Kaslar zayıf olduğundan yürüme aşamasında ayağı yere indirirken kontrollü bir şekilde iniş sağlanamaz. Ayak genellikle yere hızlıca ve kontrolsüzce iner.

Bazı kişilerde kas güçsüzlüğü ile beraber ayak ve parmakların üstündeki ciltte his kaybı olabilir. Düşük ayak, nedene bağlı olarak tek veya çift tarafta görülebilir. Ancak daha sık tek tarafta görülür.

Düşük Ayak Nedenleri

Sinir Yaralanması

Ayak bileğini yukarı çekme kaslarını çalıştıran peroneal sinirin zedelenmesi, düşük ayağın en sık görülen nedenlerinden biridir. Peroneal sinir, dizin dış yan tarafında cildin çok yakınından geçer. Sinir bu bölgede kemik ve sert dış yüzey arasında sıkışabilir veya gerilebilir.

Bacak bacak üzerine atarak uzun süre durmak, üstteki bacaktan geçen peroneal siniri zedeleyebilir.
Sürekli çömelme gerektiren çilek toplama, fayans döşeme gibi işler de bu sinirin zedelenmesi için risk oluşturur.
Ayrıca ayak bileğini korumak için yapılan ve dizin hemen aşağısında biten alçılar da peroneal siniri sıkıştırabilir.

Kas ve Sinir Hastalıkları

Bazı kas ve sinir hastalıkları da düşük ayağa neden olabilir:

Muskuler distrofi kaslarda güçsüzlüğe neden olabilen bir grup genetik hastalıktır.
Charcot-Marie-Tooth hastalığı ise sinirleri etkileyerek düşük ayağa neden olabilir.
Geçirilmiş çocuk felci (polio), bacak kaslarında güçsüzlüğün diğer bir nedenidir.

Beyin ve Omuriliği Etkileyen Sorunlar

İnme, travmatik beyin hasarı, beyin tümörü ve omurilik yaralanmaları gibi nedenlerle bacak kaslarında güçsüzlük veya aşırı kasılmalar olabilir. Bu tür beyin ve omurilik hastalıklarında düşük ayak görülebilir. Bu hastalıklarda ayağı yukarı çeken kasın zayıflaması veya ayağı aşağı bastıran kasın anormal kasılması düşük ayağa sebep olabilir.

Amyotrofik lateral skleroz (ALS), multiple skleroz (MS) gibi nörolojik hastalıklar da pek çok diğer bulgunun yanı sıra ayak bileğinde güçsüzlüğe neden olabilirler.

Düşük Ayak Tanısı Nasıl Konulur?

Düşük ayak tanısı genellikle fizik muayene ile konulur. Doktor hastanın kas kuvvetini, duyusunu, reflekslerini ve yürümesini değerlendirir.

Bazen omurilikte veya peroneal sinirin geçtiği bölgede kemikte büyüme, tümör veya kist gibi nedenlerle de düşük ayak oluşabilir. Bu tür durumları araştırmak için Röntgen filmi, ultrasonografi, MRG, BT gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. EMG ve sinir iletim çalışmaları kas ve sinirlerin elektriksel aktivitesini değerlendirmek için yapılır. Bu sayede sinir hasarının yeri belirlenebilir.

Düşük Ayak Tedavisi

Düşük ayak tedavisi, düşük ayağın nedenine göre değişir. Düşük ayak nedeninin tedavi edilebildiği durumlarda düşük ayak tamamen düzelebilir. Ancak düşük ayak nedeni tedavi edilemiyorsa sorun kalıcı olabilir.

Ayak bileği kasları zayıf olan kişiler düşme riskini azaltmak için, evlerinde takılıp düşmelerine neden olabilecek halı, kilim, elektrik kablosu gibi eşyalara karşı dikkatli olmalıdırlar. Oda ve koridorlar iyi aydınlatılmalı, gerekirse merdiven ve eşik gibi yerlere uyarı amaçlı floresan bantlar yapıştırılmalıdır.

Ayakkabı içine giyilebilen ayak bileği ortez veya splintleri ayağı normal pozisyonda tutmayı sağlar. Refleks AFO veya dorsifleksiyon bandı (foot-up) bu amaçla kullanılabilir.

Fizik tedavi ile bacak kasları esnetilebilir ve kuvvetlendirilebilir. Elektrik stimülasyonu ile kas erimesi önlenebilir. Düşük ayak nedenine göre, bazı durumlarda farklı ameliyat teknikleri fayda sağlayabilir.

Okumaya Devam Edin : “Ayak ve Ayak Bileği Egzersizleri (Resimli)“